kennis en vaardigheden
Kennis en vaardigheden van de socratisch gespreksleider
Kennis
De gespreksleider:
a) is vertrouwd met de uitgangspunten van de socratische methode
b) kent de klassieke opvatting van het begrip meesterschap en bijbehorend filosofisch gedachtengoed
c) heeft basale kennis van enkele filosofische vragen in deelgebieden van de filosofie. Denk aan gebieden als ethiek (Wat is het goede?), sociale en politieke filosofie (Wat is rechtvaardigheid?), wetenschapsfilosofie (Wat is wetenschap?), kennistheorie (Wat is kennis?), filosofische antropologie (Wat is een mens?) en esthetica (Wat is schoonheid?).
Vaardigheden
De gespreksleider:
a) past deze kennis in het gesprek toe zonder inhoudelijke overwegingen aan te reiken
b) geeft de deelnemers duidelijke spelregels en instructies
c) structureert, faseert en regisseert het groepsdenkproces en houdt orde, rust en overzicht
d) brengt de deelnemers tot welwillend en vrijmoedig denken en spreken
e) is een voorbeeld in:
I) het waarderen en inspireren van de deelnemers
II) het initiëren van betrokkenheid en samenwerking
III) een kritische, open en onderzoekende houding
IV) nauwkeurig luisteren
V) het zich verplaatsen in gedachten, gevoelens en verlangens van anderen
V) het bewaken van eenduidigheid en het stellen van vragen
VI) een beknopte en concrete spreektrant
f) brengt de deelnemers ertoe hun oordeel voor de duur van het onderzoek op te schorten
g) waarborgt de inhoudelijke voortgang zonder dat de deelnemers fases overslaan of vroegtijdig definities formuleren
h) bewerkstelligt dat het onderzoek van de deelnemers tevens een zelfonderzoek is
i) werkt met verschillende soorten hulpvragen en verschillende vormen van feedback
j) is in staat vooronderstellingen te onderscheiden
k) leidt adequaat af wat deelnemers bezighoudt en formuleert daarmee corresponderende vragen
l) heeft oog voor groepsdynamiek en is sensitief in verbale en non-verbale communicatie
m) waarborgt een atmosfeer van vertrouwen en relatieve veiligheid
n) reageert adequaat op signalen van onveiligheid
o) waarborgt afstand van kortetermijnbelangen en zorgen van alledag
p) bewaart distantie ten aanzien van de deelnemers